เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วหรือที่รู้จักกันว่า "เครื่องกันไฟฟ้าดูด" นั้นคือ เครื่องตัดไฟฟ้าอัตโนมัติที่จะทำงานตัดไฟฟ้าเมื่อ กระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านเข้าและกลับออกจากเครื่องฯ มีค่าไม่เท่ากัน (นั่นคือมีกระแสไฟฟ้าบางส่วนรั่วหายไป)
2. เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วมีประโยชน์อย่างไร
ใช้สำหรับตัดไฟฟ้าเมื่อมีไฟฟ้ารั่วเกิดขึ้นกับวงจรไฟฟ้าและอุปกรณ์ไฟฟ้า (ป้องกันอัคคีภัย)
ใช้สำหรับตัดไฟฟ้าเมื่อมีไฟฟ้ารั่วไหลผ่านร่างกาย (ป้องกันไฟฟ้าดูด)
3. เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วมีกี่ประเภท อะไรบ้าง
เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วมีอยู่หลายประเภทขึ้นอยู่กับคุณสมบัติการทำงานในที่นี้จะกำหนดเป็นประเภทใหญ่ ๆ 2 ประเภทคือ
1. เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วชนิดที่สามารถตัดกระแสลัดวงจรได้
- เครื่องชนิดนี้สามารถใช้งานได้โดยอิสระตัดได้ทั้งไฟฟ้ารั่วและกระแสลัดวงจร
2. เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วชนิดที่ไม่สามารถตัดกระแสลัดวงจรได้
- ต้องใช้ร่วมกับฟิวส์หรือเครื่องตัดกระแสลัดวงจรช่วยเสริมในกรณีที่ต้องตัดกระแสลัดวงจรด้วย
4.เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วกับสายดินอย่าไหนจะมีกว่ากัน
สายดิน เป็นความจำเป็นอันดับแรกที่ผู้ใช้ไฟฟ้าจะต้องมีสำหรับป้องกันไฟฟ้าดูด เพื่อให้กระแสไฟฟ้ารั่วไหลลงสายดิน โดยไม่ผ่านร่างกาย (ไฟฟ้าไม่ดูด)
เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วเมื่อใช้กับระบบไฟฟ้าที่มีสายดินจะเป็นมาตรการเสริม เพื่อให้มีการตัดไฟฟ้ารั่วก่อนที่จะเป็นอันตรายกับระบบไฟฟ้าหรือกับมนุษย์
เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วในระบบไฟฟ้าที่ไม่มีสายดิน จะทำงานก็ต่อเมื่อมีไฟฟ้ารั่วไหลผ่านร่างกายแล้ว (ต้องถูกไฟฟ้าดูดก่อน) ดังนั้นความปลอดภัยจึงขึ้นอยู่กับความไวในการตัดกระแสไฟฟ้า
ระบบไฟฟ้า ที่ดีจึงต้องมีทั้งระบบสายดินและเครื่องตัดไฟฟ้ารั่ว เพื่อความปลอดภัยทั้งจากอัคคีภัยและการถูกไฟฟ้าดูด
5. เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วชนิดที่ใช้สำหรับป้องกันไฟฟ้าดูด ควรมีคุณสมบัติอย่างไร และใช้งานอย่างไร
ขนาดกระแสไฟฟ้ารั่วที่กำหนด (IAN) ต้องไม่เกิน 30 mA (มิลลิแอมป์)
ระยะเวลาในการตัดกระแสไฟฟ้ารั่ว ต้องไม่เกิน 0.04 วินาทีที่ไฟฟ้ารั่ว 5 เท่า (5 IAN)
เครื่องตัดไฟฟ้ารั่ว ต้องไม่ตัดไฟฟ้าเมื่อมีไฟฟ้ารั่วเพียงครึ่งหนึ่ง (0.5 IAN)
ควรติดตั้งเพื่อใช้ป้องกันอันตรายเฉพาะจุด ไม่ควรติดตั้งไว้ที่เมนสวิตช์ เช่น ให้ติดตั้งในวงจรเต้ารับที่เดินสายไฟฟ้าไปใช้งานภายนอก วงจรเต้ารับที่ใช้ในห้องครัว/ห้องน้ำ/ห้องที่มีเด็ก ๆ วงจรย่อยที่ต้องการความปลอดภัยอื่น ๆ
6. เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วชนิดที่ใช้ป้องกันอัคคีภัย ควรเลือกใช้งานอย่างไร
ควรเลือกใช้ขนาด 100 mA หรือ 300 mA หากมีกระแสไฟฟ้ารั่วโดยธรรมชาติมากอาจใช้ขนาด 500 mA ก็ได้
การตัดตั้งให้ติดตั้งไว้ที่แผงรวมหรือเมนสวิตช์ และควรเลือกชนิดที่มีการหน่วงเวลา (Type S) หากมีการใช้ร่วมกันกับพวกขนาด 30 mA ในวงจรย่อยเพื่อหลีกเลี่ยงการทำงานพร้อมกันทั้ง
7. ทำไมเครื่องตัดไฟฟ้ารั่วจึงมักตัดไฟฟ้าบ่อย มีข้อแนะนำแก้ไขอย่างไร
เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วที่ตัดไฟฟ้าบ่อยมักมีสาเหตุดังนี้
มีการชำรุด หรือไฟฟ้ารั่วเกิดขึ้นจริง ๆ ซึ่งต้องมีการตรวจสอบแก้ไข
เกิดจากฝนตก ฟ้าคะนอง หรือเมื่อมีการเปิด - ปิดสวิตช์ของเครื่องใช้ไฟฟ้า
ข้อแนะนำสำหรับการแก้ไข
แยกประเภทอุปกรณ์ หรือวงจรไฟฟ้าที่มีไฟฟ้ารั่วโดยธรรมชาติที่มีค่าค่อนข้างสูงออกเป็นหลายวงจร เพื่อใช้เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วในแต่ละวงจร ซึ่งแต่ละวงจรไม่ควรมีค่าไฟฟ้ารั่วโดยธรรมชาติเกินกว่า 10 mA ตัวอย่างอุปกรณ์ที่มีไฟฟ้ารั่วมาก เช่น อุปกรณ์ที่มีมอเตอร์เครื่องปรับอากาศ ตัวเก็บประจุ อุปกรณ์หรือการเดินสายไฟฟ้าที่เปียกน้ำ เป็นต้น
เปลี่ยนเครื่องตัดไฟฟ้ารั่วขนาด 30 mA ให้ไปใช้กับวงจรย่อยส่วนที่แผงรวมให้ใช้ขนาด 10 mA หรือ 300 mA ซึ่งขึ้นอยู่กับปริมาณไฟฟ้ารั่วของวงจร
เลือกซื้อเฉพาะเครื่องตัดไฟฟ้ารั่ว ชนิดที่ไม่ไวต่อฝนฟ้าคะนองหรือการเปิด - ปิดสวติช์
แหล่งที่มา : วารสาร "สายใจไฟฟ้า" การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค
